MS staat voor Multiple Sclerose. Multiple Sclerose is een auto-immuunziekte die het centrale zenuwstelsel aantast en dus geen spierziekte zoals soms gedacht wordt. Het zenuwstelsel zorgt voor de aansturing van je lichaam. Alles wat je lichaam onderneemt komt bewust en onbewust vanuit de aansturing door het zenuwstelsel. Dit is een zeer ingenieus systeem wat vele elementen in je lijf aanstuurt. Denk bijvoorbeeld aan je benen die onbewust bewegen terwijl je loopt, maar ook aan je vingers wanneer je bewust iets wilt pakken. Ook gaat het centrale zenuwstelsel over kunnen denken, spreken en onthouden. Het centrale zenuwstelsel zorgt er ook voor dat je kan waarnemen, zoals voelen, proeven, ruiken, zien en horen. Al deze doodgewone dagelijkse elementen kunnen door MS onderuit gehaald worden. MS komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen en de ziekte ontstaat vaak tussen het 20e en 40e levensjaar. Bij iedereen uit de ziekte zich anders. Waar het bij de ene persoon traag kan gaan en nauwelijks merken dat ze MS hebben, kan MS zich bij de ander heel agressief uiten. De ziekte kent verschillende gradaties en binnen die gradaties verschilt het per persoon hoe MS met het lijf omgaat en wat de gevolgen daarvan zijn.
Wat doet Multiple Sclerose met je lichaam?
Het centrale zenuwstelsel heeft een beschermlaag die bestaat uit myeline. Bij MS ontstaan er ontstekingen in de hersenen en/of het ruggenmerg. De immuuncellen in het lichaam van iemand met MS zorgen zelf voor deze ontstekingen doordat deze cellen niet goed kunnen onderscheiden welke stoffen goed of fout zijn in het lichaam. Daarom vallen ze de beschermlaag van het zenuwstelsel, de myeline, aan. De myeline beschadigt door de ontsteking die hieruit volgt. De myeline beschermt de zenuwen en doordat deze beschadigen ontstaan er klachten van MS. Wanneer zo’n ontsteking gaande is en je hebt er klachten van, noem je dit een schub (je spreekt het uit als sjoep) of een relapse. Wanneer je een schub ervaart, ondervind je nieuwe uitval in je lichaam. In mijn geval is dat onder andere het afgelopen jaar zichtverlies aan een oog voor 3 maanden geweest, krachtsverlies in de benen waardoor ik vaak rolstoelgebonden raakte, een gevoelsstoornis aan de gehele rechterzijde van mijn lichaam en spasmes in mijn armen en benen.
MS is onvoorspelbaar en werkt als een prijzenrad met iedere keer maar weer de vraag waar een volgende aanval zijn pijlen op richt. In principe duurt een aanval enkele weken tot deze klachten tot rust komen en kunnen bijtrekken. Dit herstel is jammer genoeg bijna nimmer altijd volledig. De ontstekingen laten vaak littekenweefsel achter, waardoor je last kan houden van restverschijnselen. Door de schade die is ontstaan kan de informatieoverdracht via de zenuwen slechter worden en zo kunnen de zenuwuitlopers wegvallen. Je kan dit vergelijken met een draad voor elektriciteit, waar altijd een beschermlaag omheen zit. Wanneer deze beschermlaag (deels) wegvalt kan het zijn dat de lamp het niet meer doet of het slecht doet. Dit is ook het effect wat MS heeft op je zenuwstelsel en daarmee je lichaam aanstuurt.
De naam Multiple Sclerose komt van multiple (meerdere) sclerose (littekens). Op de foto hieronder zie je de hersenen van iemand met MS; gemaakt met een MRI scan. De witte vlekken die zichtbaar zijn op de MRI is littekenweefsel ontstaan door de ontstekingen. Je hoeft niet altijd last te hebben van deze ontstekingen, maar dit is vaak wel het geval. Afhankelijk van de plek waar de ontsteking zich bevindt kan je verschillende klachten ondervinden.
Onderstaande afbeelding toont een korte opsomming van de meest voorkomende MS klachten:
MS heeft drie verschillende hoofdvormen
Relapse remitting
Bij deze vorm heb je terugvallen en een herstelperiode. Je hebt bij deze vorm ups en downs en het herstel hierbij is lang niet altijd volledig. Ruim 80% van de mensen met MS heeft deze vorm in het begin van de ziekte. Per persoon verschilt het hoe vaak een terugval met herstel voorkomt en of het volledig is. Ook het moment wanneer er een relapse is en hoe lang de periode tussen terugvallen is kan verschillend zijn. Ik heb deze vorm van MS en in mijn geval is dit vrij snel opeenvolgend.
Secundair Progressief
Bij deze vorm van MS is het zo dat na een periode van herhaalde terugvallen en herstel, er geleidelijk meer achteruitgang optreedt. De relapse remitting vorm van MS kan overgaan in deze vorm van MS, waarbij er geleidelijk verlies van functies optreedt. Hoe lang het duurt voordat relapse remitting overgaat naar secundair progressief is niet te voorspellen, als het al gebeurt.
Primair progressief
Deze vorm van MS komt voor bij 15% van de mensen met MS en hierin zijn er geen perioden van terugvallen of herstel. Hierbij treedt er geleidelijk achteruitgang op en hierbij nemen de symptomen toe.